خطاب موجودینخطاب موجودین به خطاب افراد موجود در زمان خطاب اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفخطاب موجودین، از انواع خطاب شفاهی و مقابل خطاب معدومین بوده و به معنای مورد خطاب قرار دادن کسانی است که در زمان صدور خطاب شارع در قید حیات هستند، چه در مجلس خطاب حاضر باشند چه نباشند. ۲ - افراد مورد خطابمیان اصولیون بحث است که آیا خطاب‌های شفاهی شارع مخصوص کسانی است که در مجلس خطاب حاضرند یا شامل موجودین غیر حاضر در مجلس خطاب و یا حتی معدومین نیز می‌گردد؛ برای مثال، وقتی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم خطاب به جمعی، این آیه را قرائت می‌کند: ﴿یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ﴾، آیا این خطاب اختصاص به کسانی دارد که در مجلس حضور داشته و آن را شنیده‌اند یا این که مکلفان دیگر را نیز که در زمان خطاب موجود بوده‌اند شامل می‌شود، هر چند در مجلس خطاب حاضر نباشند، و یا این که در قالب قضیه حقیقیه ، همه مکلفان را چه آنهایی که موجودند و چه آنهایی که فعلا نیستند، ولی بعداً متولد می‌شوند در بر می‌گیرد. [۲]
تحریرات فی الاصول، خمینی، مصطفی، ج۲، ص (۵۵۱-۵۳۱).
[۴]
تحریر المعالم، مشکینی، علی، ص۱۰۶.
[۵]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۳، ص (۴۷۱-۴۴۲).
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۵۳، برگرفته از مقاله «خطاب موجودین». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اقسام خطاب | اوامر و نواهی | خطاب شفاهی | مباحث الفاظ
|